TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, İzmir ili sınırları içerisinde "Kent Suçu" olarak tanımladığı uygulamaları gösteren Coğrafi Bilgi Sistemleri tabanlı çevrimiçi bir harita yayınladı. “Kent Suçları Haritası”nın ilanını 25.10.2019 tarihinde bir basın açıklaması ile yaptı.
Haritaya www.kentsuclari.org adresinden ulaşılabilir.
Basın Açıklaması metni ise şöyle:
YAŞAM ALANLARIMIZI TAHRİP EDEN KENT SUÇLARINA HEP BİRLİKTE DUR DİYELİM!
Ülkemiz genelinde 15 yıldan fazla zamandır ağırlık kazanan ve sürdürülebilir bir ekonomik modelin yerini alan ranta dönük, özellikle de inşaat rantına dönük ekonomi politikaları kentlerimizi, tarım alanlarımızı, kıyılarımızı, ormanlarımızı, derelerimizi talana açmaktadır. Bu politikalarınen yoğun vücut bulduğu alanlar ise kent merkezlerimiz olmaktadır. Özellikle İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerde uygulanan rant politikaları bu kentleri yaşanmaz hale getirmiştir. İzmir'de de son yıllarda artan nüfusla birlikte çarpık yapılaşma, deprem ve sel gibi doğal afetlerin gerçekliği ve riskleri, su kaynaklarının tükenmesi, hava kirliliği gibi sağlıklı ve güvenli bir çevrede yaşama hakkını bire bir etkileyecek sorunlar büyük artış göstermiştir. Bu sorunlar İzmir'in kapısına dayanmışken, bunları göz ardı edip özellikle İzmir’de uygulanacak rant politikalarına yönelik yasa ve yönetmeliklerde değişiklikler yapılmıştır.
Tarım alanları, meralar, makilik ve fundalık alanlar gibi doğal alanlarımızın, üst ölçek plan kararları ile yapılaşmaya açılmasının ardında AKP’nin 2025 yılı için öngördüğü gerçekçi olmayan yüksek nüfus öngörülerinin bulunduğu ortadadır. Bu nüfus için planda önerilen yapılaşmaların yanına bir de sulak alan değişiklikleri ve doğal sitlerdeki değişiklikler ile özellikle ekolojik anlamda birçok önemli türü barındıran Çeşme yarımadası yapılaşma baskısıyla büyük bir tehdit altına girecektir.
Tüm bunlara bağlı olarak şehrimiz, maalesef her geçen gün artan oranda kent suçuna ev sahipliği yapmaktadır. “Kent suçu”, toprak üzerinde yapılan her türlü insan yapımı faaliyetin; canlı yaşamı, ekolojik döngüler, kentsel yaşanabilirlik ve sağlıklı bir çevre üzerinde yarattığı veya yaratacağı tahribat ve bozulmanın ortaya çıkmasına neden olarak işlenen suçtur.
Daha ayrıntılı olarak ise, hava kalitesinin, tarım topraklarının, hayvancılığın, su kaynaklarının (yeraltı ve yerüstü) miktar ve kalitesinin, biyoçeşitliliğin, ekosistemlerin ve yaşam alanlarının zarar görmesine sebep olacak, çeşitli çevre sorunlarına yol açan ayrıcalıklı imar hakkı sağlayan, altyapı kapasitesinin üstünde yoğun yapılaşmaya neden olan çeşitli uygulamalar ile, kamu arazilerinin özelleştirilmesi sonucu satışı gerçekleşmiş arazilerinde rant sağlayıcı ayrıcalıklar getiren, kentsel adaleti ortadan kaldıran, kent siluetini bozan, tarihsel, doğal ve kültürel olarak korunması gerekli alanları tahrip eden, kent belleği açısından önemli değerlerin yok olmasına neden olan, sosyal dokuyu olumsuz etkileyen, barınma, ulaşım, beslenme gibi temel insan haklarını gasp eden, kamuyu zarara uğratan, kamu yararı içermeyen parsel bazlı plan değişiklikleri ve proje bazlı uygulamalar, kent suçunun kapsamını oluşturmaktadır.
- Bugün paylaşacağımız haritada İzmir ili sınırları içerisinde;
- Kente ait imar planında yer almadan yapımına başlanmış,
- Planlarda yer almasına rağmen; meslek odaları, yöre halkı, yerel yönetimler ya da çevre örgütlerinden en az biri tarafından itiraz edilmiş ve/veya iptali için yargıya başvurulmuş, (bu tanım çok kapsayıcı olması itibari ile tartışmalı)
- Yargıdaki süreç itiraz edenlerin aleyhine sonuçlanmış bile olsa, kente vereceği zarar bilimsel raporlarla sabit olan,
- İtirazlara ve/veya yargının aleyhte verdiği kararlara rağmen yapımına başlanan, yarım kalan ya da tamamlanan;
- Hava kalitesinin, tarım topraklarının, hayvancılığın, su kaynaklarının (yeraltı ve yerüstü) miktar ve kalitesinin, biyoçeşitliliğin, ekosistemlerin ve yaşam alanlarının zarar görmesine sebep olacak, çeşitli çevre sorunlarına yol açan (ör. kuş göç yollarını etkileyici, karbon bağlamayı azaltıcı),
- Ayrıcalıklı imar hakkı sağlayan, altyapı kapasitesinin üstünde yoğun yapılaşmaya neden olan, kamu arazilerinin özelleştirilmesi sonucu satışı gerçekleşmiş arazilerinde satış sonrası rantını yükseltici ayrıcalıklar getiren, kentsel adaleti ortadan kaldıran, kent siluetini bozan, tarihsel, doğal ve kültürel anlamda korunması gerekli alanlarımızın olumsuz etkileyen, kent belleği açısından önemli değerlerin yok olmasına neden olan, sosyal dokuyu olumsuz etkileyen, barınma, ulaşım, beslenme gibi temel insan haklarını gasp eden, kamuyu zarara uğratan, kamu yararı içermeyen her türlü plan, proje ve çeşitli uygulamalar kent suçu olarak tanımlanmıştır.
Harita üzerinde suçu oluşturan uygulamaların içeriğine ve süreçlerine dair bilgilere de yer verilmiştir. TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu olarak uzmanlık alanımızdan yola çıkarak hazırladığımız bu haritayı paylaşma amacımız, merkezi ve yerel yönetimi gidişata dair uyarmanın yanı sıra, İzmirlileri kentlerine, yaşam alanlarına, İzmir’in kültürel dokusuna sahip çıkmaya davet ederek bu gidişata dur deme yolunda adım atmaktır.
Bu çerçevede gerekli duyarlılığı göstereceğine inanacağımız kamuoyuna saygı ile duyurulur.
TMMOB İZMİR İL KOORDİNASYON KURULU